Om de rug van je paard en je zadel te beschermen gebruik je standaard een zadeldekje tussen de rug van je paard en je zadel. Voor gevoelige paarden of bij specifieke omstandigheden kunnen onderleggers, bontonderleggers of gelpads worden gebruikt voor bijvoorbeeld een optimale drukverdeling of meer comfort. Zadeldekjes of onderleggers zijn niet de oplossing voor een zadel dat niet past. Het is daarom belangrijk regelmatig, minstens één keer per jaar, je zadel en de ligging hiervan na te laten kijken door een gediplomeerde zadelmaker en deze zo nodig de ligging aan te laten passen.
De meeste ruiters kiezen een zadeldekje meestal alleen om hun uitstraling. Zadeldekjes zijn bijna een modeaccessoire geworden waarbij de eigenlijke functie min of meer wordt vergeten.
Over de laatste ontwikkelingen op het gebied van zadeldekjes is echter goed nagedacht. Slechts een paar zadeldekjes zijn nog maar van "gewone stof met wat schuimvulling” gemaakt. Veel zadeldekjes hebben ondertussen een onderzijde van een stof met een speciale structuur welke het mogelijk maakt dat zweet direct van het lichaam van je paard wordt afgevoerd, door de schuimvulling van het zadeldekje heen naar de oppervlakte. Dit voorkomt een hoop warmte onder het zadeldekje. Dergelijke zadeldekjes worden daarom ook aanbevolen bij een hoge trainingsintensiteit of bij paarden die snel en veel zweten.
Daarnaast is de pasvorm van de zadeldekjes enorm verbetert. Zorg er echter altijd voor dat je dekje goed onder je zadel past, welke model dekje je nodig hebt is afhankelijk van je zadel. Zorg ervoor dat je, voordat je de singel sluit, het dekje recht en zonder vouwen of plooien onder je zadel legt. De bovenkant van je dekje, vooral bij de schoft, trek je goed in de kamer van je zadel. Dit voorkomt dat het dekje op de schoft gaat drukken en daardoor drukplekken of schuurplekken kan veroorzaken. De hoge singellussen maak je vast aan de singelstoten, je singel haal je door de lage singellus heen. Dit zorgt ervoor dat je dekje tijdens het rijden niet gaat schuiven. Tegenwoordig zijn er steeds meer zadeldekjes verkrijgbaar met enkele innovatieve eigenschappen. Kijk bij het uitzoeken van een zadeldekje dus niet alleen naar welke kleur of welke ontwerp je mooi vindt, maar ook welke eigenschappen van het dekje met meest geschikt zijn voor jouw paard.
Daarnaast zijn er zadeldekjes en onderleggers welke met bont zijn gevoerd. In verhouding zijn bontdekjes en bontonderleggers vrij duur. Dit komt omdat ze zijn gemaakt van medisch gelooid lamsvel. Medisch gelooid lamsvel heeft anti-allergische eigenschappen en is bijzonder geschikt voor gevoelige paarden. Echt bont heeft een uitmuntende drukverdelende werking en is zeer schokabsorberend. Daarnaast is bont super zacht voor de huid en daarom een uitkomst bij paarden met een gevoelige huid, een vacht welke snel beschadigd of afbreekt of paarden met een gevoelige rug. Vaak is bont het enige dat helpt wanneer paarden last hebben van schuurplekjes of wondjes onder het zadel, in de ellebogen bij de singel, op hun benen of onder het halster.
In de topsport zie je bijna geen paard meer welke geen extra onderlegger onder het zadel heeft. Ze zijn gemaakt van verschillende materialen en in verschillende modellen. Een onderlegger ligt alleen op de bovenzijde van de rug onder de kussens van het zadel, en niet zoals een zadeldekje ook onder de zweetbladen. Onderleggers worden altijd gebruikt in combinatie met een zadeldekje en zijn puur voor het creëren van een optimale drukverdeling en comfort voor de paardenrug. Let wel op dat een onderlegger de ruimte in vooral de kamer van je zadel kleiner maakt. Het kan dus zijn dat je zadel zonder onderlegger is aangemeten en goed past, maar te klein wordt in combinatie met een onderlegger. Overleg dus altijd met de zadelpasser of en welke onderlegger je wilt gebruiken.
Gelpads zijn in eerste instantie bedoeld om de druk en het gewicht van het zadel en de ruiter gelijkmatig over de hele paardenrug te verdelen. Gelpads zijn erg dun en meestal nauwelijks zichtbaar onder je zadel. Ze zorgen voor een goede drukverdeling en zijn ideaal om kleine oneffenheden te compenseren. Als het zwaartepunt van de ruiter in het zadel veranderd zal een gelpad de druk zo optimaal mogelijk in evenwicht brengen. Sommige gelpads hebben een antislip werking en zijn daarom ook te gebruiken bij zadels die de neiging hebben wat te schuiven of weg te glijden.
Er zijn verschillende modellen gelpads. Sommige gelpads zijn gewoon vlak, maar er zijn ook corrigerende gelpads welke aan de voor- of achterkant dikker zijn. Met deze modellen kan je de ligging van je zadel aanpassen. Een gelpad welke aan de achterkant dikker is zal het zwaartepunt van het zadel iets naar voren brengen en andersom. Gelpads die alleen in het midden dikker zijn kan je gebruiken om het midden van het zadel te ondersteunen. Gebruik deze corrigerende gelpads alleen als je goed weet waar je mee bezig bent. Doe je dit namelijk verkeerd dan kan dit nadelige gevolgen hebben voor de rug van je paard. Een goed passend zadel is ten alle tijde een vereiste, een gelpad is niet de oplossing bij een slecht passend zadel. Een gelpad kan wel worden gebruikt bij paarden die in de groei zijn, veranderen in lichaamsbouw of in de zomer en winter kleine verschillen hebben welke door een zadelonderlegger kunnen worden opgelost. Daarnaast zijn ze ideaal om paarden met een gevoelige rug te ondersteunen door de druk optimaal te verdelen. Een corrigerende gelpad is dus altijd een tijdelijke oplossing en mogen, in tegenstelling tot de vlakke modellen, nooit permanent worden gebruikt.
Deze pad is gemaakt van schuimrubber en heeft een antislip werking. In de regel moet een dergelijke pad rechtstreeks op de rug van het paard worden gelegd, anders wordt het effect niet bereikt. Er zijn ook speciale zadeldekjes en onderleggers welke zijn voorzien van schuimrubber op het gedeelte waar de kussens van je zadel liggen.
