Een neusriem is het gedeelte van je hoofdstel welke om de neus van je paard heen sluit. De functie van de neusriem is een beetje afhankelijk van het model neusriem welke je kiest. De meeste modellen zorgen voor een stabiele ligging van het bit waardoor de teugelhulpen zo optimaal mogelijk kunnen worden gegeven. Sommige neusriemen zorgen er in meer of mindere mate voor dat het paard zijn mond gesloten houdt. Een neusriem mag echter nooit te strak worden gesloten zodat het paard zijn mond altijd kan blijven openen en zijn kaken kan ontspannen. Het openen van de mond tijdens het rijden kan vele oorzaken hebben. Onderzoek waarom je paard de mond open doet om het probleem op te lossen.
Het meest gangbare hoofdstel welke geschikt is voor vrijwel alle disciplines binnen de paardensport is een trens hoofdstel. Sommige trens hoofdstellen zijn uitgevoerd met een anatomisch kopstuk. Deze zijn ideaal voor paarden welke gevoelig zijn voor druk achter de oren. Doordat een anatomisch kopstuk verder naar achteren ligt wordt de druk, en daardoor eventuele spanning, verminderd. Daarnaast zorgt een anatomisch kopstuk voor optimale bewegingsvrijheid. Andere hoofdstellen hebben een standaard kopstuk of extra dik onderleg voor een optimale drukverdeling. Verder heb je de keuze uit tal van verschillende neusriemen. Elke neusriem heeft een andere inwerking. Horze legt je uit welke neusriemen er zijn, wat de inwerking ervan is en voor welke paarden je ze kan gebruiken.
Een hoge neusriem, ook wel Engelse neusriem genoemd, is een klassiek model neusriem. Het is een enkele neusriem welke sluit boven het bit en onder de bakstukken door loopt. De hoge neusriem geeft je paard genoeg vrijheid om goed te ademen, slikken, kauwen en zijn kaak te ontspannen. Je hebt hoge neusriemen in verschillende breedtes. Een hoge neusriem is altijd zacht onderlegd voor een optimaal comfort. Ze sluiten met een gewone gesp, maar je hebt ook speciale aansnoerneusriemen. Bij een aansnoerneusriem is het natuurlijk niet de bedoeling ze strak “aan te snoeren” maar ze zorgen vaak wel voor een betere drukverdeling voor je paard. Let op dat je een hoge neusriem nooit te strak dicht doet, er moeten gemakkelijk 2 vingers tussen de neusriem en het neusbeen van je paard passen. Daarnaast moet de neusriem minimaal 2 vingers breed onder het jukbeen liggen in verband met de vele zenuwen en bloedvaten welke hier dicht onder het huidoppervlak liggen. De hoge neusriem is geschikt voor bijna alle paarden.
Een stang en trens hoofdstel is standaard uitgevoerd met een hoge Engelse neusriem. Ook als je met een pelham bit wilt rijden is een hoge neusriem in principe de enige keuze die je hebt. Bij beide optomingen gebruik je een kinketting waardoor een hoge neusriem eigenlijk als enige het geschikte model heeft.
Een gecombineerde neusriem is vergelijkbaar met de Engelse neusriem, echter is een gecombineerde neusriem aangevuld met een sperriem. Deze sperriem is een dunnere riem dan de gewone neusriem, heeft geen voering en sluit voorbij het bit. Door het gebruik van een sperriem ligt het bit stabieler in de mond van het paard, echter beperkt het je paard ook een beetje om zijn mond te openen. Het is per paard verschillend of ze een hoofdstel met of zonder sperriem prettiger vinden. De neus van het paard is erg gevoelig en fragiel, een sperriem mag dus nooit te strak worden gesloten.
De lage neusriem ook wel Hannoveraanse neusriem genoemd, sluit voorbij het bit waardoor het goed op zijn plek liggen. De lage neusriem zorgt dus voor een stabiele ligging van het bit. Let er wel op dat je de neusriem correct afstelt en dat deze niet te laag op de neus ligt. De neusriem moet altijd op het bot liggen en niet op het zachte, zwevende gedeelte van de neus. Daarnaast moeten de neusgaten van je paard goed vrij blijven zodat de ademhaling niet wordt belemmerd. De neus van je paard is erg gevoelig en fragiel, een neusriem die te laag zit kan onprettig of zelfs pijnlijk zijn voor je paard. De lage neusriem mag niet te strak worden gesloten, er moet altijd genoeg ruimte blijven tussen de neus van je paard en de neusriem. Het is ook belangrijk dat de bitringen vrij blijven liggen, daarom is een trensbit vaak de ideale keuze om te gebruiken bij een lage neusriem.
Een hoofdstel met een lage neusriem is geschikt voor verschillende paarden. Vooral voor paarden met een lange mond en paarden die zich snel sterk maken kan een Hannoveraanse neusriem prettig zijn. Daarnaast kan een hoofdstel met lage neusriem een uitkomst zijn voor paarden welke gevoelig zijn voor druk van een neusriem welke hoger op het neusbeen ligt. Het ene paard reageert erg goed op een hoofdstel met een lage neusriem terwijl een ander paard een ander model hoofdstel prettiger vindt. Het is dus altijd een kwestie van passen en uitproberen om te zien welke voorkeur jouw paard heeft.
Een Mexicaans neusriem is vooral te herkennen aan de twee diagonaal kruisende riemen op de neus van het paard, welke vaak in het midden is onderlegd met een bontje. De vorm en positie van een Mexicaanse neusriem is totaal verschillend dan die van een gecombineerde, hoge of lage neusriem. Een hoofdstel met Mexicaanse neusriem heeft, zodra het paard zijn mond open doet, een vrij scherpe inwerking en wordt daarom veel gebruikt bij paarden die vrij snel heet worden tijdens het springen, buitenrijden of in de cross. Waar een Mexicaanse neusriem voor het ene paard een uitkomst is, zijn ze voor andere paarden absoluut niet geschikt. Bedenk dus altijd van te voren of een Mexicaans hoofdstel een goede keuze is voor jouw paard.
De Mexicaanse neusriem is ontworpen om het openen van de mond van je paard zoveel mogelijk te voorkomen. Het is echter enorm belangrijk dat je de neusriem nooit te strak dicht doet waardoor je de mond van je paard volledig dicht snoert. Je paard moet de kaak altijd kunnen bewegen en ontspannen. Dit is belangrijk voor een fijne en ontspannen aanleuning, maar daarnaast is een te strakke Mexicaanse neusriem ontzettend oncomfortabel voor je paard. Het is dus van groot belang dat je een Mexicaanse neusriem altijd correct afstelt. De positie van het gekruiste deel op het neusbeen en de ringetjes bij het jukbeen moeten op de juiste positie zitten. Door de positie van een Mexicaanse neusriem geeft deze het paard veel ruimte rond de neusgaten waardoor de ademhaling niet wordt belemmerd.
Een anatomische neusriem is zo ontworpen dat deze zo min mogelijk over de zenuwen en andere gevoelige punten van het paardenhoofd loopt. Er zijn verschillende modellen anatomische neusriemen. Sommige paarden hebben er erg veel baat bij en lopen duidelijk fijner en meer ontspannen met een anatomische neusriem. Andere paarden lopen prettiger met een ander model neusriem.
